ورود / ثبت نام
Menu
اصل یادگیری اجتماعی مبتنی بر نظریه‌ای است که توسط روانشناسی به نام آلبرت بندورا خلق شده‌است. تئوری یادگیری اجتماعی بندورا به سازمان‌های امروزی کمک می‌کند تا با سرعتی که کسب و کارشان در آن حرکت می‌کند، همگام شوند. سازمان‌ها به یادگیری اجتماعی روی می‌آورند تا تجربیات یادگیری الکترونیکی هیجان‌انگیز را به مشتریان، شرکا و کارمندان خود ارائه دهند. این مفهوم چیزی بیش از یک کلمه رایج است و اکنون به طور فزاینده‌ای توسط سازمان‌های آینده‌نگر برای تقویت یادگیری مشارکتی و کاربرد آن در جریان کار برای هدایت عملکرد سازمانی و اثر بخشی استفاده می‌شود. امروز در این مقاله به توضیح مفصل تئوری یادگیری اجتماعی بندورا، مرحله‌های یادگیری اجتماعی بندورا، کاربرد‌های یادگیری اجتماعی بندورا، نقدهای نظریه یادگیری اجتماعی، کتاب یادگیری اجتماعی، تاثیرات یادگیری اجتماعی بر کسب و کار، مزایای یادگیری اجتماعی بر کسب و کار و در نهایت معایب یادگیری اجتماعی در کسب و کار خواهیم پرداخت.
تئوری یادگیری اجتماعی بندورا، نظریه‌ای است خلق شده توسط آلبرت بندورا که در آن معتقد بود با مشاهده، الگو برداری، تقلید از رفتارها، نگرش‌ها و واکنش‌های عاطفی دیگران می‌توان به مجموعه رفتارهای جدیدی دست یافت. وی با حمایت یافته‌های خود در آزمایش‌های عروسک بوبو، تئوری یادگیری اجتماعی بندورا را در سال ۱۹۷۷ توسعه داد.
جنبه‌های اجتماعی زندگی روزمره خود را در نظر بگیرید. امروزه ما با تماشا کردن، گوش دادن و انجام دادن یاد می‌گیریم. ترکیب سبک‌های یادگیری دیداری، شنیداری و حرکتی برای درک مفاهیم جدید، حفظ دانش و به کارگیری آن در چالش‌های روزمره، در محل کار و خانه خیلی جالب می‌شود. این فضا، همان تئوری یادگیری اجتماعی بندورا می‌باشد. در ادامه مطالب با تاثیرات یادگیری اجتماعی بر کسب و کار، مزایای یادگیری اجتماعی بر کسب و کار و معایب یادگیری اجتماعی در کسب و کار آشنا خواهید شد.
چهار مرحله یادگیری اجتماعی بندورا عبارت‌اند از : توجه، حفظ، باز تولید و انگیزش.
“توجه” یکی از مرحله‌های یادگیری اجتماعی بندورا است که طی آن فرد باید به رفتار و پیامد‌های آن توجه کند و بازنمایی ذهنی از رفتار شکل دهد. یک رفتار قابل تقلید، باید توجه ما را به خود جلب کند. بعضی از رفتارهایی که به صورت روزانه مشاهده می‌کنیم قابل توجه نیستند. بنابراین توجه به اینکه آیا یک رفتار بر کسانی که از آن تقلید می‌کنند تأثیر می‌گذارد یا نه، بسیار مهم است.
مورد دوم از مرحله‌های یادگیری اجتماعی بندورا “حفظ” است. از آنجایی که بسیاری از یادگیری‌های اجتماعی فوری نیستند به خاطر سپردن رفتاری که قرار است از روی آن تقلید شود اهمیت دارد. حتی اگر این رفتار مدت کوتاهی پس از مشاهده آن بازتولید شود، باید خاطره‌ای وجود داشته‌باشد که بتوان به آن اشاره کرد؛ زیرا اگر یادشان رود که چگونه عمل را تقلید کنند، تغییری رخ نخواهد داد.
باز تولید سومین مرحله از مرحله‌های یادگیری اجتماعی بندورا به معنای توانایی انجام رفتاری است که مدل به تازگی نشان داده‌است. ما روزانه رفتارهای زیادی را می‌بینیم که دوست داریم از آنها تقلید کنیم، اما همیشه این امکان وجود ندارد. یک بانوی ۹۰ ساله را تصور کنید که اسکی روی یخ را تماشا می‌کند. ممکن است درک کند که این یک مهارت مطلوب است، اما سعی نمی‌کند از آن تقلید کند؛ زیرا از نظر فیزیکی نمی‌تواند آن را انجام دهد.
انگیزش آخرین مرحله از مرحله‌های یادگیری اجتماعی بندورا به معنای اراده برای انجام رفتار است. دریافت پاداش ممکن است افراد را بر انگیزد تا آنچه را که مشاهده کرده‌بودند کپی کنند، اما تنبیه نتیجه معکوس دارد.
در این قسمت می‌خواهیم به توضیح و تفسیر کاربرد‌های یادگیری اجتماعی بندورا بپردازیم:
به گفته محققان یکی از کاربرد‌های یادگیری اجتماعی بندورا درک چگونگی انتقال پرخاشگری و خشونت از طریق یادگیری مشاهده‌ای است.
بررسی اینکه چگونه الگو‌های نقش مثبت میتوانند رفتار مطلوب را پرورش و تغییرات اجتماعی را ارتقا دهند نیز از دیگر کاربرد‌های یادگیری اجتماعی بندورا می‌باشد.
این تئوری توضیح کاملی برای همه رفتارها نیست و طی این سال‌ها انتقاداتی به آن وارد شده‌است که بخشی از آنها را با هم می‌خوانیم:
مورد اول از نقدهای نظریه یادگیری اجتماعی مربوط به مفهوم اصلی آن است که افزایش ارتباط با همسالان، احتمال اتخاذ نگرش‌ها و ارزش‌های مطلوب را از طریق مکانیسم پاداش و مجازات افزایش می‌دهد.
نظریه یادگیری اجتماعی رفتار پیچیده را با تصدیق عوامل شناختی و نقشی که در تصمیم‌گیری برای تقلید از رفتار ایفا می‌کنند توضیح می‌دهد. با این حال یکی دیگر از نقدهای نظریه یادگیری اجتماعی این است که چگونگی ایجاد طیف وسیعی از رفتارهای مبتنی بر افکار و احساسات را در نظر نمی‌گیرد.
مورد سوم از نقدهای نظریه یادگیری اجتماعی این است که این نظریه تأثیرعوامل بیولوژیکی مانند هورمون و ژنتیک، بر رفتار را نادیده می‌گیرد.
مورد آخر به این موضوع اشاره دارد که گرچه این نظریه می‌تواند برخی از رفتارهای کاملاً پیچیده را توضیح دهد، اما نمی‌تواند به اندازه کافی توضیح دهد که چگونه طیف وسیعی از رفتارها از جمله افکار و احساسات را ایجاد می‌کنیم. به همین دلیل بود که بندورا نظریه خود را اصلاح کرد و در سال ۱۹۸۶ نظریه یادگیری اجتماعی خود را به نظریه شناختی اجتماعی (SCT) تغییر نام داد تا توصیف بهتری از نحوه یادگیری ما از تجربیات اجتماعی ارائه دهد.
کتاب یادگیری اجتماعی نوشته آلبرت باندورا در سال ۱۳۷۲ در ایران توسط انتشارات راهگشا به چاپ رسید. آلبرت بندورا که یک روانشناس کانادایی-آمریکایی است در کتاب یادگیری اجتماعی به شرح مفاهیم اولیه نظریه خود می‌پردازد و بیان دارد که افراد اگر درارتباط با اینکه چه کاری را انجام دهند مجبور بودند حتما به تاثیر کار‌هایی که در گذشته انجام داده‌بودند تکیه کنند، یادگیری خیلی سخت می‌شد.
کتاب یادگیری اجتماعی به قلم روان فرهاد ماهر ترجمه شده‌است.
نظریه‌پردازان یادگیری اجتماعی معتقدند که کارکنان میتوانند با مشاهده واکنش سازمان به رفتار سایر کارکنان، رفتارهای اجتماعی مناسب در محیط کار را بیاموزند. کارکنان برای یادگیری آن نیازی به انجام رفتار صحیح ندارند، زیرا میتوانند آن رفتار را در تخیل خود تمرین کنند. از مهم‌ترین تاثیرات یادگیری اجتماعی بر کسب و کار این است که کارکنان را قادر می‌سازد تا مسئولیت یادگیری شخصی خود را بر عهده بگیرند.
یک مورد دیگر از تاثیرات یادگیری اجتماعی بر کسب و کار کمک به مدد کاران اجتماعی است؛ از این جهت که میتوانند با بهره‌گیری از تئوری یادگیری اجتماعی برای شناسایی مدل‌‌های رفتاری که مشتری ممکن است تقلید کند، آن اطلاعات را برای کمک به اصلاح رفتارهای منفی خود به کار گیرند.
از سایر تاثیرات یادگیری اجتماعی بر کسب و کار می‌توان به مشارکت مداوم، حفظ اطلاعات، رضایت کارکنان و فرهنگ کاری چشمگیر اشاره کرد که این موضوع در دستیابی به رفاه شخصی و تقویت روحیه تیم نیز کمک می‌کند.
مزایای یادگیری اجتماعی بر کسب و کار بی‌ارتباط با تاثیرات یادگیری اجتماعی بر کسب و کار که در قسمت قبل به آن پرداخته‌شد نیستند؛ از این رو بیایید فواید این تئوری را هم بررسی کنیم.
یکی از مزایای این نظریه البته اگر به خوبی انجام شود، این است که می‌تواند منجر به رشد مثبت در عملکرد شغلی و سازمانی و به اشتراک گذاری ایده‌ها برای حل مشکلات شود.
برخی دیگر از مزایای یادگیری اجتماعی بر کسب و کار عبارت‌اند از :
-ارتباط بیشتر
-همکاری بیشتر
-به اشتراک‌گذاری مهارت‌ها
علاوه بر مزایا و تمام اطلاعاتی که از این نظریه کسب کردیم در آخر بیایید نگاهی هم روی برخی از معایب یادگیری اجتماعی در کسب و کار بیاندازیم.
-اگر توسط یک «متخصص» به درستی هدایت نشود، بحث ها میتوانند به سرعت از بین بروند.
-اگر همه عوامل توجه، حفظ، تولید مثل و انگیزش وجود نداشته‌باشند، یادگیری مشاهده‌ای کارساز نخواهد بود.
-خطر از دست دادن نوآوری
-درگیری‌های درونی
و…
به برخی از معایب یادگیری اجتماعی در کسب و کار در قسمت نقد و انتقاداتی که به این نظریه وارد آمده است نیز اشاره شد. مثل اینکه تأثیر زیست شناسی یا ژنتیک در پرخاشگری را در نظر نمی گیرد.
