با سفر به یزد چه چیزی سوغاتی بیاوریم؟

یزد از اولین شهرهای خشتی جهان به حساب می‌آید. شهر یزد را شهر بادگیرها و دوچرخه‌ها هم می‌‎گویند و مطمئناً اگر یک بار به این شهر زیبا و تاریخی سفر کنید، دلتنگش می‎شوید. سوغات شهر یزد منحصر به فرد است. عمده سوغات این شهر به دو دسته کلی صنایع دستی یزد از جمله سوغات پارچه‎ای یزد و زیلو بافی یزد و سوغات خوراکی یزد مانند انواع شیرینی‎های یزدی، قطاب سنتی یزد و حلوا ارده اردکان تقسیم بندی می‎شود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در این مقاله مختصر و مفید درباره سوغات شهر یزد بیشتر صحبت کنیم. اگر شما هم مثل ما عاشق شهر یزد و سوغاتی‌های آن هستید این مقاله ر از دست ندهید.

صنایع دستی یزد

صنایع دستی یزد یکی از مهم‎ترین سوغات شهر یزد است. دلیل تنوع زیاد در صناع دستی یزد این است که اغلب مردم یزد زمانی به تولید آن‎ها به شکل یک حرفه نگاه می‎کردند. امروزه صنایع دستی یزد به صورت کارگاهی یا کارخانه‎ای تولید و عرضه می‎شود.

از جمله معروف‎ترین این تولیدات می‎توان به ترمه یزدی، دستمال یزدی، شمد بافی، شعر بافی، شال بافی و زیلو بافی اشاره کرد که در واقع سوغات پارچه ای یزد هم به حساب می‎آیند. سفال و سرامیک، کاشی سازی، گیوه بافی، قالی بافی، زرگری و … نیز از جمله صنایع دستی و سوغات شهر یزد محسوب می‎شوند.

سوغات پارچه‌ه‎ای یزد

سوغات پارچه‎ای یزد بسیار پرطرفدار است. معروفترین سوغات پارچه‎ای یزد، ترمه یزدی است. ترمه، پارچه پر نقش و نگار است که تار آن از ابریشم و پود آن از پشم یا نخ است. از آن جایی که در گذشته بافت ترمه با دست انجام می‎شده است، به آن انگشت بافت هم می‌گفتند. طرح بته جقه، طرح شاخ گوزنی و طرح شاه عباسی از معروف‌ترین طرح‌‎های ترمه یزد هستند.

دستمال یزدی و شمد و شال هم از دیگر سوغات پارچه‌ه‎ای یزد هستند.

زیلو بافی یزد

زیلو را می‎توان یکی از قدیمی‎ترین صنایع دستی یزد به حساب آورد که قدمت آن به دوران پیش از اسلام برمی‎گردد. شهر میبد در استان یزد قدیمی‎ترین مرکز زیلو بافی یزد به شمار می رود. زیلو بافی یزد با توجه به آب و هوای این شهر رونق گرفته است؛ زیرا گفته می شود زیلو در تابستان‎های گرم یزد می‎تواند بهتر از فرش مورد استفاده قرار بگیرد. هم چنین زیلو نسبت به فرش‎های پشمی دوام بیشتری دارد و زیلو بافی یزد یکی از  مشاغل درآمدزا در این شهر است.

نخی که در زیلو بافی یزد استفاده می‎شود از جنس پنبه است و طرح‎های متنوع و بسیار زیبایی دارد.  رنگ آبی و سفید از رنگ‎های پرطرفدار در بافت زیلوها هستند و برخی اوقات رنگ‎های سبز، قرمز و نارنجی هم در زیلو بافی استفاده می‎شود. زیلوها رنگ‎های طبیعی دارند که از گیاهانی مانند حنا، روناس، پوست گردو و … به دست می‌آید. به دلیل ثابت بودن رنگ‌های طبیعی، از آن‎ها استفاده می‌شود.

سوغات خوردنی یزد

یزد به شهر شیرینی‎ها معروف است. امکان ندارد که سری به یزد بزنید و ناخودآگاه سر از یکی از مغازه‎های شیرینی فروش یزد در نیاورید. شیرینی باقلوای یزدی یکی از معروف‎ترین سوغات خوردنی یزد است.

 شاید برایتان جالب باشد که اغلب سوغات خوردنی یزد را شیرینی جات و در کل تنقلات شیرین تشکیل می‎دهد. کیک یزدی، قطاب سنتی یزد، حلوا ارده اردکان، باقلوای یزدی، شیرینی حاجی بادام، نان پنجره‎ای، پشمک یزدی، نان برنجی یزدی، لوز یزدی، نقل یزدی، سوهان، فالوده یزدی، ماقوت و روغن ارده اردکان از جمله سوغات خوردنی یزد هستند.

شیرینی‌های یزدی

هر چه از شیرینی‌های یزدی برایتان بگوییم کم گفته‌‎ایم. معروف‎ترین شیرینی‌های یزدی، کیک یزدی و قطاب سنتی یزد است.

کیک یزدی

هر چند که امروزه در هر شیرینی فروشی و قنادی در سراسر ایران می‎توان کیک یزدی پیدا کرد ولی اگر طعم کیک یزدی اصل را چشیده باشید، به این راحتی‎ها با کیک یزدی بقیه شهرها راضی نمی‎شوید. کیک یزدی از قدیمی‌ترین شیرینی‎های یزدی است که محبوبیت زیادی بین مردم شهر یزد و همین طور مردم سایر شهرها که به شهر یزد سفر می‎کنند، دارد. کیک یزدی برخلاف اغلب شیرینی‎های یزدی بیشتر در مراسم مذهبی سرو می‎شود.

 مواد اولیه تهیه کیک یزدی آرد، شکر روغن یا کره شیر یا ماست، تخم ‌مرغ گلاب، بیکینگ پودر، جوش شیرین و هل است.

قطاب سنتی یزد

نمی‎شود به یزد سفر کرد و طعم بی نظیر قطاب سنتی یزد را نچشید. قطاب سنتی یزد، از جمله شیرینی‎های یزدی است که در چند لایه تهیه می‎شود؛ لایه بیرونی از نوعی خمیر شیرین است که از ترکیب آرد، زرده‌ تخم ‌مرغ و شیر یا ماست و لایه‌ داخلی آن از پودر بادام، پودر هل، پودر قند تشکیل شده است.

 شما می‌توانید قطاب سنتی یزد را بعد از سرخ کردن در روغن، در پودر قند بغلتانید. قطاب سنتی یزد، یکی از معروف‌ترین شیرینی‌های یزد است و طرفداران زیادی  در بین گردشگران داخلی و خارجی دارد.

حلوا ارده اردکان

حلوا ارده اردکان،‌ همان‌ گونه که از نام آن پیداست، از سوغاتی‎های اردکان یزد است و یکی از خوراکی‎های شیرین و خوش ‌طعمی است که می‌توانید آن را در شهر یزد یا اردکان و همین طور دیگر شهرهای استان یزد پیدا کنید. ارده را از سابیدن دانه‌های ریز کنجد تولید می‎کنند. حلوا ارده اردکان خواص بسیاری دارد به همین دلیل طرفداران بسیاری دارد.

 حلوا ارده اردکان برعکس حلوا ارده‌های صنعتی، به صورت کاملاً به دست می‌‎آید و افزودنی‌های شیمیایی درون آن به کار نرفته است. همانطور که می‌دانید حلوا ارده‌ اردکان به روش سنتی تهیه می‌شود و این موضوع سبب می‎شود تا مزه هیچ حلوایی به پای حلوا ارده اردکان نرسد. این حلوا ارده، از ارده، شکر، کنجد، آرد، پودر سفیده‌ تخم ‌مرغ، گلوکز، اسید سیتریک و شکر ساخته می‎شود.

بهترین نوع حلوا ارده اردکان، در شهر اردکان تولید می‌شود.

حلوا ارده اردکان یک وعده غذایی کامل و مفید  و مقوی مخصوصاً برای صبحانه کودکان است، هم چنین می‌توان ارده را با شیره انگور یا شکر هم میل کنید و طعمی شیرین به آن بدهید. ارده در تهیه برخی غذاها و شیرینی‎ها کاربرد فراوان دارد.

کلام آخر

یزد یکی از زیباترین شهرهای کویری ایران است که به دلیل برخورداری از معماری خاص، هر ساله گردشگران زیادی از اقصی نقاط ایران و جهان به آن مسافرت می‎ کنند. سوغات شهر یزد بسیار متنوع است و از صنایع دستی مانند ترمه و دستمال یزدی و زیلو و انواع فرش و پارچه‌های یزدی رنگارنگ گرفته تا انواع شیرینی‌های یزدی از جمله کیک یزدی، باقلوای یزدی، قطاب سنتی یزد، انواع لوز های یزدی، حاجی بادام، فالوده یزد و… را می توانید در اکثر بازار ها و مغازه های این شهر زیبا و قدیمی پیدا کنید.

منبع: تیم تحریریه زن شاد