علت ابتلا به سندرم پلی کیستیک در زنان چیست؟

زنان در سنین باروری ممکن است در معرض بسیاری از بیماری‎‌های هورمونی قرار بگیرند که این بیماری‎ها باعث ایجاد اختلال در باروری و همین طور بروز مشکلات دیگری در آن‎ها شود. یکی از این بیماری‎ها سندروم پلی کیستیک (pcos) است. از آن جایی که سندرم پلی کیستیک در بین زنان بسیار شایع است، تصمیم گرفتیم در این مقاله به موضوعاتی نظیر علائم تنبلی تخمدان، علل بروز سندرم تخمدان، ویژگی کیست‎های تخمدان پلی کیستیک، عوارض تخمدان پلی کیستیک در بارداری، درمان پلی کیستیک با طب سنتی، راه‏های تشخیص تخمدان پلی کیستیک و آزمایش تنبلی تخمدان بپردازیم؛ پس با ما همراه باشید.

سندرم پلی کیستیک چیست؟

سندرم پلی کیستیک(pcos) یا Polycystic ovary syndrome یک اختلال شایع هورمونی در زنان است که معمولاً با علائم زیادی از جمله رشد موهای زائد در بدن و صورت بروز می‎کند.

این بیماری اغلب به دلیل ایجاد تغییرات در هورمون‎های تخمدان و برخی تغییرات آنزیمی که منجر به افزایش این هورمون‎ها می‌شود، رخ می‎دهد. در بیماری تخمدان پلی کیستیک سطح هورمون‎های زنانه مانند پروژسترون و استروژن نامتعادل می‎شود و همین امر منجر به افزایش سطح هورمون انسولین و هورمون‎های مردانه می‎شود.

زنانی که به سندرم پلی کیستیک دچار می‎شوند اغلب قاعدگی‎های نامنظم یا طولانی مدت دارند. در سندرم پلی کیستیک تخمدان‎ها فولیکول‎های پر شده از مایع تولید می‎کنند و نمی‎توانند تخمک آزاد کنند؛ به همین دلیل تخمدان از سایز طبیعی خود بزرگ‎تر می‎شود. معنی لغوی پلی کیستیک، وجود تعداد زیاد کیست و فولیکول در تخمدان‎ها است. تخمدان‎های پلی کیستیک اغلب رشد نمی‎کنند و تخمک‎های نابارور تولید می‎کنند.

علائم تنبلی تخمدان

به تنبلی تخمدان نارسایی زودرس تخمدان هم گفته می‎شود و حالتی است که در آن، تخمدان زنان پیش از ۴۰ سالگی از کار می‎افتد.

علائم تنبلی تخمدان خیلی شبیه به حالت یائسگی یا کمبود استروژن است. از اولین علائم تنبلی تخمدان چرخه قاعدگی نامنظم است که ممکن است برای سال‎ها به همین شکل باقی بماند. هم چنین مشکل بارداری از دیگر علائم نتبلی تخمدان است که می‎تواند زندگی بسیاری از زنان در سنین بارداری را تحت‌الشعاع قرار دهد. تعریق زیاد، گرگرفتگی، خشکی چشم و خشکی واژن، وجود مشکل در تمرکز یا حساسیت و تحریک پذیری زیاد، کاهش میل جنسی، بروز آکنه و جوش صورت، پوست چرب و شوره سر، درد در ناحیه لگن، احساس خستگی زیاد، اضطراب و افسردگی بدون دلیل، رشد موهای زائد و افزایش وزن از دیگر علائم تنبلی تخمدان است.

  علل بروز سندرم تخمدان

علل بروز سندرم تخمدان هنوز به درستی مشخص نشده است. با این حال نقش ژنتیک و سوابق خانوادگی را در بروز سندرم پلی کیستیک نمی‎توان نادیده گرفت. همچنین گفته می‎شود که سبک زندگی نیز می‎تواند از علل بروز سندرم تخمدان باشد. از دیگر علل بروز سندرم تخمدان می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سابقه خانوادگی: به نظر می‎رسد ژنتیک و سابقه خانوادگی می‎تواند یکی از مهم‎ترین علل سندرم پلی کیستیک باشد. به عبارت دیگر این بیماری در  بستگان درجه یک مانند مادر و خواهر فرد مبتلا به این سندروم هم دیده می‎شود.
• مقاومت به انسولین: بدن هفتاد درصد از زنانی که به سندرم پلی کیستیک مبتلا هستند، به انسولین مقاوم است. به عبارت دیگر بدن آن‎ها نمی‎تواند به میزان کافی انسولین بسازد و به همین دلیل پانکراس انسولین بیشتری را تولید می‎کند که همین امر باعث می‎شود تخمدان‎ها تحریک شوند و هورمون‎های مردانه بیشتری ترشح شود.
• چاقی: یکی دیگر از علل بروز سندرم تخمدان اضافه وزن است. اضافه وزن مقاومت بدن به انسولین را بیشتر می‎کند که همین امر باعث بروز سندرم پلی کیستیک می‎شود.

کیست‌های تخمدان پلی کیستیک

کیست‌های تخمدان پلی کیستیک همان طور که از نامشان مشخص است از چندین کیست تشکیل می‎شوند. به عبارت دیگر در سندرم پلی کیستیک، تعداد زیادی کیست‎های کوچک پر از مایع در تخمدان‎ها شروع به رشد می‎کنند. این کیست‎های تخمدان پلی کیستیک، در واقع فولیکول‎هایی هستند که هر کدام از آن‎ها دارای یک تخمک نابالغ هستند که هیچ گاه به اندازه‎ کافی بالغ نمی‎شوند تا تخمک گذاری کنند. به همین دلیل گفته می‎شود که کیست‎های تخمدان پلی کیستیک باعث ناباروری زنان می‎شوند.

 عوارض تخمدان پلی کیستیک در بارداری

یکی از مهم‎ترین عوارض تخمدان پلی کیستیک در بارداری این است که ممکن است خطر سقط جنین را تا سه برابر افزایش دهند. از دیگر عوارض تخمدان پلی کیستیک در بارداری ابتلا به دیابت بارداری، پره اکلامپسی، زایمان زودرس و بزرگ بودن کودک است که این عوارض می‎تواند زایمان طبیعی را دشوار کند.

از دیگر عوارض تخمدان پلی کیستیک در بارداری، چاقی است. زنان چاق غالباً برای بارداری نیاز به استفاده از روش‎های کمک بارداری دارند. هم چنین دیگر عوارض تخمدان پلی کیستیک در بارداری عبارتند از:

• ابتلا به دیابت نوع دوم
• مقاومت به انسولین
• بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا

درمان پلی کیستیک با طب سنتی

امروزه سندرم پلی کیستیک (pcos) را با روش‎های مختلفی درمان می‎کنند. درمان پلی کیستیک با طب سنتی یکی از روش‎های محبوب از بین بردن این سندروم است. البته درمان پلی کیستیک با طب سنتی تنها در موارد خفیف این سندروم مؤثر است و در موارد شدیدتر آن باید به پزشک مراجعه کنید.

درمان پلی کیستیک با طب سنتی اغلب با استفاده از گیاهان دارویی انجام می‎شود. برخی از گیاهان مؤثر برای درمان سندرم پلی کیستیک عبارتند از:

1. ریشه گیاه شیرین بیان: با استفاده از جوشانده ریشه گیاه شیرین بیان می‎توانید علائم سندرم پلی کیستیک را کاهش دهید.
2. تخم کتان: تخم کتان هم می‎تواند برای درمان سندرم پلی کیستیک سودمند باشد. کافی است مقداری تخم کتان را بخیسانید و آب آن را بخورید.
3. دارچین: جوشانده دارچین هم می‎تواند به کاهش علائم سندرم پلی کیستیک کمک کند.
4. سرکه سیب: بسیاری برای درمان پلی کیستیک با طب سنتی از سرکه سیب استفاده می‎کنند. به این منظور یک قاشق سرکه را در یک لیوان ولرم بریزید و هر روز صبح بنوشید.
5. اسیدهای چرب امگا ۳: برای کاهش علائم سندرم پلی کیستیک، از اسیدهای چرب امگا ۳ نیز می‎توان استفاده کرد.

راه‎های تشخیص تخمدان پلی کیستیک

 خوشبختانه راه‎های تشخیص تخمدان پلی کیستیک زیاد است و تقریباً به راحتی می‎توان این بیماری را تشخیص داد و درمان کرد. برای تشخیص این بیماری پزشک بیمار را معاینه بالینی می‎کند و درباره وضعیت قاعدگی بیمار، رشد و وجود موهای زائد، وجود آکنه و افزایش وزن بیمار پرس و جو می‎کند.

از دیگر راه‎های تشخیص تخمدان پلی کیستیک انجام آزمایش خون است. پزشک با استفاده از آزمایش خون، هورمون‎های بیمار را بررسی می‎کند.

 این هورمون‎ها عبارتند از: هورمون محرک تیروئید، پرولاکتین، تستوسترون، کلسترول، قند خون و تری گلیسیرید است.

دیگر راه‎های تشخیص تخمدان پلی کیستیک معاینه لگن بیمار و استفاده از سونوگرافی یا اولتراسوند است.

آزمایش تنبلی تخمدان

آزمایش تنبلی تخمدان یک راه‎‌های تشخیص سندرم پلی کیستیک(pcos) است.

همین طور میزان قند خون ناشتا و کلسترول می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند.

هم چنین استفاده از سونوگرافی و معاینه لگن بیمار هم می‌‎تواند بخشی از آزمایش تنبلی تخمدان به حساب بیاید.

کلام آخر

سندرم پلی کیستیک  (pcos) یکی از شایع‎ترین بیماری‎ها و اختلالات هورمونی در زنان است که می‎تواند باعث ناباروری آن‎ها شود. سندرم پلی کیستیک در اغلب مواقع با رشد موهای زائد، شوره سر، پوست چرب، نامنظم شدن چرخه قاعدگی و پریودهای طولانی همراه است.

منبع: تیم تحریریه زن شاد